مقدمه(5): مراد از ذاتی بودن حسن و قبح
مقدمه (5) :
مراد از ذاتی بودن حسن و قبح
بیان شد که محل نزاع معنای سوم (مدح و ذم) از معانی حسن و قبح است
همچنین بیان شد که در صورتی این معنای سوم محل نزاع است که سبب آن درک مصالح عامه باشد
حال می گوییم اتصاف عناوین به حسن و قبح همیشه ذاتی نیست
عناوین منطبق بر افعال :
1. علت و تمام موضوع برای اتصاف به حسن و قبح هستند ، یعنی حسن و قبح ذاتی آنهاست و نیازمند عروض عناوین دیگر و واسطه قرار گرفتن آنها برای اتصاف به حسن و قبح نیستند (خودشان متصف به حسن و قبح هستند نه از جهت اندراج در عناوین دیگر) این عناوین با حفظ عنوان همیشه متصف به حسن یا قبح هستند.
2. علت و تمام موضوع برای اتصاف به حسن و قبح نیستند و فی حد ذاته متصف به حسن و قبح نمی شوند بلکه به واسطه عروض عناوین دیگر متصف به حسن و قبح می شوند (حسن و قبح آن عرضی است نه ذاتی)
حالت دوم خود بر دو قسم است
الف: عنوان لو خلی و طبعه اقتضاء دخول در عنوان عدل یا ظلم را دارد (عناوین اقتضایی هستند یعنی مقتضی حسن یا قبح هستند)
ب:عنوان لو خلی و طبعه اقتضاء دخول در عنوان عدل یا ظلم را ندارد( عناوین لااقتضاء هستند)
نکته : از توضیحات روشن شد که مراد از علیت، علیت در ایجاد نیست بلکه مراد تمام الموضوع بودن است.
